Het IZA, grote stap voorwaarts

Het Integraal Zorgakkoord is een ultieme inzet om de zorg voor de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. De totstandkoming van het akkoord was een majeur traject, waarbij InEen als binnenring-partij direct was betrokken. Het vervolgtraject, de uitvoering, zal nog ingrijpender zijn. InEen-bestuurslid André Louwen kijkt terug en blikt vooruit.

“Ik ben ontzettend trots op het resultaat”, begint André het gesprek. “Het is een akkoord van álle sectoren, met samenwerking als leidmotief.” Hij wijst op twee grote thema’s in het IZA die hij ziet als grote winst en die direct van belang zijn voor InEen en haar leden: “Versterking van de organisatie van de eerstelijnszorg en de erkenning van de belangrijke rol van de regio.”

Organisatie eerstelijnszorg
Te beginnen bij het eerste: “Ieder normaal bedrijf heeft management en facilitaire afdelingen, maar de eerstelijnszorg moet het vrijwel zonder doen. Dat lijkt wel een blinde vlek bij overheid en zorgverzekeraars. Het is ook buitengewoon onterecht, professionals zijn daar niet voor opgeleid. In het budgettair kader van het IZA zijn extra middelen opgenomen voor versterking van de organisatie van de eerste lijn, incidenteel en structureel. Dat kan leiden tot versnelling.” Met als nuchtere waarschuwing: “Maar het blijft knokken, want het is aan verzekeraars om dat in te vullen met doelmatige contracten. En men heeft de neiging de hand op de knip te houden bij voorstellen die tot substitutie van tweede lijn naar eerste lijn moeten leiden. Daar moeten we doorheen breken. Dat betekent dat we zélf moeten laten zien wat er mogelijk is. Zo moeten we bij Meer Tijd voor de Patiënt wel waarmaken dat dit leidt tot minder verwijzingen naar de tweede lijn. Dat geldt ook voor het motto ‘Digitaal waar het kan, fysiek waar het moet’. Dat vereist van onze kant een transformatie naar een digitale agenda en het bevorderen van de zelfredzaamheid van patiënten.”

Regio
Het IZA stáát voor de belangrijke rol van de regio. André Louwen: “Het IZA is de opmaak tot meer gerichtheid op regio en samenwerking. Sturen op concurrentie heeft niet gewerkt, nu komt er de omslag naar sturen op samenhang. Niet eerder hebben zorgverzekeraars zo nadrukkelijk erkend dat concurrentie eerder belemmerend werkt dan bevorderend. Het IZA benadrukt ook de overstap van monodisciplinaire naar domeinoverstijgende afspraken.” Peinzend: “Ik zie dit als laatste kans voor het stelsel. Als IZA niet blijkt te werken, dan denk ik dat de minister niet moet aarzelen om het concurrentie-element in het stelstel definitief te schrappen.”

“Het IZA is voor de huisarts het allerbeste akkoord ooit”

Hechte huisartsenzorg
“Het IZA kun je zien als erkenning van de belangrijke functie van de huisartsenzorg en de eerstelijnszorg”, benadrukt Louwen. “Hechte Huisartsenzorg is onderdeel van het IZA. Samen met LHV en NHG hebben we daarvoor geknokt. Ik durf te stellen dat het IZA het allerbeste akkoord ooit is voor de huisarts.” En het verzet daartegen? “Individuele huisartsen in de regio voelen zich in de steek gelaten door overheid, zorgverzekeraars en soms ook door hun eigen organisaties. Terwijl goede samenwerking tussen koepels en huisartsen essentieel is. We moeten alles op alles zetten om dat vertrouwen te herstellen. Daar ligt tevens een rol voor de leden van InEen. We moeten in verbinding het gesprek aangaan.”

Haalbaar?
Het IZA omvat 113 pagina’s, met op elke bladzijde een aantal afspraken. “Heel ambitieus”, glimlacht Louwen. “Juist de veelheid aan afspraken drukt uit hoe omvangrijk de opgave is, maar toont ook de veranderbereidheid van alle partijen aan. Of het haalbaar is, binnen de bestaande versnippering en complexe structuur? Alleen door elkaar te vertrouwen, elkaar de ruimte te geven en tegelijk elkaar vast te houden. Met daarnaast strak de afspraken te monitoren en bij te stellen waar nodig. Als we daartoe bereid zijn, heb ik er alle vertrouwen in.”