Hoe zorg je er als ketenpartners in de spoedzorg voor dat mensen met een acute zorgvraag 24/7 tijdig bij de juiste zorgverlener op de juiste plek zijn? Deze vraag wordt beantwoord in het Kwaliteitskader Spoedzorgketen, dat sinds woensdag 19 februari is opgenomen in het Register van Zorginstituut Nederland. Daarmee zijn de normen en richtlijnen in het Kwaliteitskader Spoedzorgketen leidend geworden voor de (regionale) organisatie van acute zorg.
“Acute zorg is vaak ketenzorg”, zegt Arold Reusken. “Daarom”, gaat hij verder “moet je het met elkaar organiseren. Dat gaat niet vanzelf. De essentie van het Kwaliteitskader zijn de samenwerkingsafspraken die de ketenpartners met elkaar maken en die ervoor zorgen dat een patiënt snel de juiste zorg krijgt.” Vanuit het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) begeleidde Reusken de afgelopen jaren de ontwikkeling van het Kwaliteitskader Spoedzorgketen. Naast samenwerkingsafspraken bevat het Kwaliteitskader inhoudelijke normen en aanbevelingen die maatgevend zijn voor het resultaat van de samenwerking, namelijk patiëntgerichte, veilige, effectieve, efficiënte, tijdige, toegankelijke en 24/7 beschikbare spoedzorg. Per ketenpartner zijn de bestaande veldnormen en richtlijnen beschreven en waar nodig aangevuld met nieuwe normen. Reusken: “Een voorbeeld van een toegevoegde norm is dat ziekenhuizen elkaar informeren over de beschikbaarheid van bedden en deze informatie ook delen. Huisartsen kunnen een patiënt dan direct doorverwijzen naar een ziekenhuis waar bedden beschikbaar zijn. Dat is voor hen echt een meerwaarde.”
Enkele jaren terug alweer deed de Patiëntenfederatie een oproep om het onderwerp spoedzorg breder aan te vliegen dan op dat moment gebeurde. Voorgesteld werd de focus op specifieke complexe spoedindicaties los te laten en vooral de organisatie van de spoedzorgketen centraal te stellen, met de ongeplande zorgvraag van de patiënt als uitgangspunt. Het Zorginstituut Nederland pakte het signaal op. Marjolein de Booys, projectleider bij het Zorginstituut: “We vonden dit een zeer legitieme vraag. Immers juist in het eerste deel van de acute keten, dus van hulpvraag tot en met de diagnose, wordt voor een belangrijk deel de kwaliteit van de spoedzorg bepaald. We hebben de elf bij de spoedzorgketen betrokken landelijke partijen (zie kader) uitgenodigd om de ‘route’ van de nog niet gediagnosticeerde zorgvraag in kaart te brengen.”
Startpunt vormde de elf meest voorkomende ingangsklachten (denk aan: ‘pijn op de borst’ en ‘kind met hoge koorts’). Elke ingangsklacht werd voorgelegd aan de ketenpartners in twee regio’s, één drukbevolkt en één minder drukbevolkt. Stap voor stap brachten de huisartsen, medisch specialisten, ambulancemedewerkers en andere betrokken zorgverleners de gewenste patient journey in kaart. De Booys: “Een bottom-up aanpak die enorm veel waardevolle informatie heeft opgeleverd, bijvoorbeeld over de overdrachtsmomenten tussen verschillende zorgverleners. Wat gaat er goed en waar zijn aanvullende afspraken nodig?” Het intensieve proces leidde tot een breed gedragen pakket van afspraken. De 22 regionale bijeenkomsten zorgden bovendien voor een gemeenschappelijk begrippenkader. Reusken: “We hebben elkaars taal leren spreken en begrijpen nu beter waar iedereen het over heeft en wat elkaars grootste uitdagingen zijn.” Met het complexer worden van de zorgvraag bijvoorbeeld door het toenemend aantal kwetsbare ouderen die thuis wonen en de krimpende budgetten, is het Kwaliteitskader een belangrijke aanwinst. “Het biedt handvatten”, zegt Reusken, “om het gesprek over deze problematieken aan te gaan en regionaal naar oplossingen te zoeken.”
Op woensdag 19 februari werd het Kwaliteitskader Spoedzorgketen, na vaststelling door het Zorginstituut, opgenomen in het Register. Een niet onbelangrijke mijlpaal. De Booys: “De in het Kwaliteitskader opgenomen normen zijn nu leidend voor de samenwerking in alle regio’s. Van alle partijen wordt verwacht dat ze zich er aan houden. Ook de zorgverzekeraars hebben zich inhoudelijk verbonden en zullen nu inkopen conform de afspraken in het Kwaliteitskader.” De betrokken partijen hebben tot 2023 om het Kwaliteitskader Spoedzorgketen te implementeren. Het zwaartepunt zal daarbij in de regio liggen.
Naar aanleiding van het Implementatieplan zorgcoördinatie dat de ministers onlangs presenteerden aan de Tweede Kamer, wilden ze graag horen en zien hoe de (door)ontwikkeling van zorgcoördinatie binnen de regio verloopt.
Afgelopen woensdag heeft de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mede namens de minister voor Medische Zorg, de Tweede Kamer geïnformeerd over het implementatieplan zorgcoördinatie.
Lees reacties uit het veld op de brief over zorgcoördinatie van VWS-minister Ernst Kuipers aan de Tweede Kamer.
Ontvang updates en nieuws over de eerstelijnszorg.