Crisis Interventie Team brengt spoeddiensten bij elkaar

Tijdige en passende psychische hulp voor iedereen die dat nodig heeft, is belangrijk. Buiten kantooruren vraagt dat een goede samenwerking tussen huisartsenposten en de acute ggz. Een nieuwe handreiking, die is gemaakt op initiatief van InEen, GGZ Nederland en het patiëntenplatform MIND, helpt deze samenwerking te verbeteren. Een van de inspiratievoorbeelden uit de handreiking is het Crisis Interventie Team in de zorgregio Hart van Brabant.

Een verwarde man belt naar de huisartsenpost. Hij zegt problemen te hebben met de zorg voor zijn vrouw die borderline heeft. De man lijkt flink de weg kwijt te zijn. Met het steeds ambulanter worden van de ggz-zorg hebben huisartsenposten in toenemende mate te maken met dergelijke meldingen. In dit geval nam de triagist contact op met het Crisis Interventie Team (CIT), dat sinds ruim een jaar in de zorgregio Hart van Brabant 24/7 paraat is. CIT-coördinator Maudy Wetzel: “We hebben hem gevraagd naar de huisartsenpost te komen en daar is een van onze teamleden met hem in gesprek gegaan. Hij heeft alle tijd gekregen om zijn verhaal te doen en toen hij een beetje tot rust was gekomen, hebben we samen bekeken naar wat hij zou kunnen doen. Hij wilde toch het liefste terug naar zijn vrouw. De regiearts heeft hem iets voorgeschreven om te ontspannen en te slapen. Daarna is hij rustig naar huis gegaan.” Voor deze situatie, zegt Wetzel, was de ggz-crisisdienst niet gekomen, maar het had gemakkelijk kunnen escaleren. Dat is nu niet gebeurd.

24/7 oproepbaar

Het CIT is een initiatief van vijf regionale organisaties in noordwest Brabant: Jeugdbescherming Brabant, Veilig Thuis, GGZ Breeburg, Amarant Groep (VG-sector) en Sterk Huis (vrouwen- en jeugdhulpverlening). Negen deskundige zorgverleners zijn volgens rooster dag en nacht oproepbaar in crisissituaties. Als dat nodig is, zijn ze binnen twee uur op de betreffende locatie. Op dit moment wordt het team zo’n 100 keer per maand ingeschakeld, vooral door professionals van de politie, ziekenhuizen, huisartsenpost, ggz en maatschappelijk werk. Het komt nog niet vaak voor, maar in principe mogen burgers ook bellen, soms geven hulpverleners hun cliënt voor de ANW-uren het nummer van het CIT.

Na een alarmering biedt het CIT de zorg en ondersteuning die nodig is om een situatie weer veilig en rustig te maken. Zo nodig wordt iemand doorgesluisd naar de reguliere hulpverlening. Wetzel: “Alleen acute psychiatrische problematiek pakken we niet zelf op, dan schakelen we met de ggz-crisisdienst waarmee we nauw samenwerken. Andersom krijgen we van hen de meldingen die geen psychiatrie zijn. We zijn de lijntjes tussen de verschillende spoeddiensten aan elkaar aan het knopen.” Het CIT is inmiddels de linking pin in het netwerk van de acute psychische hulpverlening. Elke betrokken organisatie behoudt zijn eigen toegang, maar er wordt goed en warm naar elkaar doorverwezen. De stip op de horizon is een integraal spoedplein. Alle nooddiensten werken daar vanaf dezelfde locatie, denk aan SEH, huisartsenpost, RAV, ggz-crisisdienst, CIT en het Centrum Sexueel Geweld.

Hiaat

Ook de samenwerking met de huisartsenpost staat goed op de rails. Wetzel: “We vullen het hiaat op dat valt als de ggz-crisisdienst niet komt. De afgelopen driekwart jaar hebben we tweemaal per week een dienst gedaan op de huisartsenpost. Dat is de beste manier om samenwerking op gang te brengen. Als we daar fysiek zitten stellen we over en weer vragen en krijgen we gevoel voor wat de ander doet. Als CIT hebben we ook een belangrijke consultrol. In een crisissituatie raken de hulp- en zorgverleners vaak in paniek. We denken dan mee aan de telefoon en rukken niet uit. Crisiswerk is echt een ander soort hulpverlening die niet iedereen automatisch in de vingers heeft.”

Handreiking

De ‘Handreiking Samenwerking HAP en Acute ggz’ bevat meer inspiratievoorbeelden naast het verhaal van het CIT en geeft handvatten om de regionale samenwerking te verbeteren. Er staat bijvoorbeeld een processchema voor samenwerking en onderlinge verwijzing in. Wat kun je als huisarts zelf, wanneer vraag je een telefonisch consult aan bij de crisisdienst en wanneer verwijs je? Het uitgangspunt is de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP). De GMAP, die in 2020 van kracht wordt, is een landelijk normenkader voor acute ggz-zorg. Hoe kunnen huisartsen, huisartsenposten, crisisdiensten, politie en ziekenhuizen patiënten met psychische klachten herkennen, begeleiden en behandelen? Ook bepaalt de GMAP aan welke kwaliteitseisen moet worden voldaan. In de praktijk wordt nu al vaak volgens de GMAP gewerkt.