Stroomz: betere waterkwaliteit met minder medicatie

Effectief de kwaliteit van water verbeteren. Bij Stroomz is men zich ervan bewust dat een lange adem én brede samenwerking nodig zijn om dit voor elkaar te krijgen. Staflid algemeen Marian Gersen: “We willen onze acties uitvoeren in samenhang met wat zorgverzekeraars, gemeenten, zorggroepen, apotheken, de waterschappen en patiënten doen.”

Financieren Eindhoven en omliggende gemeenten de plaatsing van retourboxen voor medicatie in apotheken? Initiatiefnemer CaZo, zorggroep van apotheken in Zuidoost-Brabant, en Stroomz wachten het antwoord af. Als patiënten overtollige geneesmiddelen kunnen deponeren in uniforme en herkenbare retourboxen, zouden Cazo en Huisartsen Brainport dat ervaren als de eerste stap op weg naar het gezamenlijke doel minder medicatie(resten) in het water te laten belanden. Het zou een reactie teweegbrengen in de keten van partijen die hiernaar streven. In Huisartsen Brainport zijn PoZoB, Stroomz, huisartsenposten en de LHV verenigd.

Bevlogen huisartsen

Stroomz is een zorggroep voor de regio Eindhoven. De organisatie bestaat uit 29 grootschalige huisartsenpraktijken en gezondheidscentra. De populatie telt 210.000 inwoners. Evenals PoZoB, huisartsenorganisatie in Zuidoost-Brabant en Midden-Limburg, maakt Stroomz sinds 2022 werk van verduurzaming. “Het begon dankzij bevlogen huisartsen uit beide organisaties”, zegt Marian Gersen. “Dit heeft geleid tot een gezamenlijk green team, inmiddels green team Post-Z genaamd, naar de samenwerkingsvorm tussen Stroomz en PoZoB. Het wordt gevormd door zeven huisartsen en mijzelf.”

Papier behandelbank

Het gezelschap organiseerde in 2022 een webinar voor huisartsen, doktersassistenten, praktijkondersteuners en praktijkmanagers. Gersen: “We waren positief verrast door de belangstelling. Er waren 115 deelnemers. Met het webinar hadden we twee doelen. Eén: bewustwording over duurzaamheid vergroten. Wat is de impact van de eerstelijnsgezondheidszorg op het milieu? Doel twee: praktijken attenderen op mogelijke quick wins. Bijvoorbeeld: papier dat na gebruik op de behandelbank nog schoon is, hoort niet in de prullenbank, maar bij het oud papier.”

Een jaar later, in maart 2023, volgde vanuit Stroomz een bijeenkomst voor stakeholders. De ‘Strategiesessie Duurzaamheid’ werd bijgewoond door vertegenwoordigers van zorgverzekeraars, gemeente Eindhoven, apothekerszorggroep CaZo, Waterschap de Dommel en bestuurders en zorgverleners uit de eerste lijn. Gersen: “Alle partijen onderschreven het belang van verbetering van waterkwaliteit in de regio. De sessie heeft er ook aan bijgedragen dat verzekeraars innovatiegelden vrijmaakten voor de duurzaamheidsambities uit de meerjarenstrategie van Stroomz. VGZ is onze preferente verzekeraar en CZ is de andere. De gelden zijn voor 2024 en 2025.”

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Verbetering van waterkwaliteit heeft een plek gekregen in de meerjarenstrategie. Minder geneesmiddelen zouden door toilet of wasbak moeten worden gespoeld. Alle spelers in de keten hebben een verantwoordelijkheid om dit te bereiken, aldus Stroomz. Gersen: “De huisarts kan bijvoorbeeld terughoudender zijn met het voorschrijven van geneesmiddelen. Burgers zouden zich er meer bewust van kunnen worden dat een gezonde leefstijl niet alleen de kans op ziekten vermindert, maar ook leidt tot minder medicatiegebruik. Zorgverzekeraars op hun beurt kunnen dit stimuleren met voorlichtingscampagnes.”

‘Wees terughoudender met het voorschrijven van geneesmiddelen’

Op dit moment ligt de bal bij de gemeenten in de regio Eindhoven, stelt Gersen. “Wij kijken met plezier naar Den Bosch. Geïnspireerd door de landelijke ketenaanpak Medicijnresten uit Water heeft die gemeente herkenbare retourboxen in apotheken gefinancierd. Burgers leveren overtollige medicijnen in, die gratis worden afgevoerd en verbrand door de gemeente. Volgens CaZo en ons is dit een taak voor de overheid, omdat het anders een kostenpost voor apotheken zou worden.”

Ondersteuning praktijken

Het tweede duurzaamheidsspoor in de meerjarenstrategie is ondersteuning voor huisartsenpraktijken. Dit is ook mogelijk dankzij de verzekeraars. Gersen: “Stroomz reikt via deze weg drie vrijblijvende opties aan. De eerste is de Milieubarometer Huisartsenpraktijk, waarmee je zicht krijgt op je milieubelasting en potentiële verbeteracties. De tweede is de quickscan. Praktijken kunnen hiermee duurzame stappen zetten. Praktijkhouders hebben de mogelijkheid deze methode te laten meelopen in de praktijkaccreditering van NPA. De derde optie in 2024 is om als praktijk te beginnen met een verbeteractie, al dan niet met ondersteuning en kennis vanuit Stroomz. Ons doel is dat elke praktijk in 2025 met optie één of twee aan de slag is.”

Voor meer informatie over verduurzaming bij Stroomz: benader Marian Gersen.