Huisartsenspoedposten in de regio’s Haarlem, Rotterdam en Leiden worden in het weekend en op feestdagen ondersteund door een POH-GGZ Spoed. Iedereen heeft er baat bij en is enthousiast: patiënt, huisarts en triagist. Onderzoek bevestigt dit en ZonMw is onder de indruk. Waarom werkt dit zo goed?
Wel acuut, maar geen crisis. In zo’n situatie kan de huisartsenspoedpost (HAP) een beroep doen op een POH-GGZ Spoed. Zes jaar geleden startte bureau Inpractica, van Inge Kramer en Jantinus Veenstra, met deze vorm van ondersteuning aan HAP’s. Zij constateerden een ‘gat’ in de spoedzorg en werken gedreven aan hun droom: een POH-GGZ voor elke huisartsenspoedpost.
Inge Kramer is zelf sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV) en praktijkondersteuner GGZ. Een in juni 2022 verschenen eindrapportage van Radboudumc Nijmegen bevestigt wat ze al wist: de POH-GGZ Spoed vergroot de kwaliteit van de spoedzorg.
Het onderzoeksrapport belicht een pilot tussen 2019 en 2021 in de regio’s Rotterdam en Leiden. Daar wordt de POH-GGZ Spoed inmiddels structureel ingezet, iets wat in de regio Haarlem al vanaf 2016 gebeurt. In totaal gaat het om acht huisartsenspoedposten. Niet elke praktijkondersteuner kan op een HAP werken, benadrukt Kramer. “Wij werken alleen met SPV’en; mensen met een verpleegkundige achtergrond en BIG-registratie.”
Het rapport toont een lange lijst met voordelen voor patiënt en zorgverleners. De belangrijkste pluspunten voor de patiënt: snelle hulp, meer tijd en aandacht, escalatie voorkomen, onnodig inschakelen van crisisdienst voorkomen en overbruggingszorg in het weekend.
Ook de zorgverleners op de HAP ervaren veel voordelen: het ontlasten van triagisten en huisartsen, toevoegen van specifieke kennis over GGZ-problematiek, goede contacten met GGZ-partners, verbeterde samenwerking met de crisisdienst en gerichte aandacht voor veelbellers. In het rapport worden diverse HAP-medewerkers geciteerd, onder wie een regie-arts, die aangeeft wat het overdragen van een beller naar een POH-GGZ spoed concreet betekent: “…..een patiënt die daarvoor geschikt is, die kost ons natuurlijk ook gewoon drie kwartier. En de POH heeft dan ook wel drie kwartier genomen, dat scheelt ons echt ontzettend veel werk. Het lijkt weinig 3 patiënten op een dag, maar in die 3 uur zien wij weer bijna 20 man.”
Triagist voelt zich gesteund door iemand met specifieke kennis
Ook heel belangrijk, vult Kramer aan: de triagist voelt zich erg gesteund. “Die heeft gemiddeld 7 tot 10 minuten per patiënt. Stel een beller klinkt angstig en paniekerig en zegt: ik denk de hele tijd aan de dood. Tegelijkertijd ziet de triagist een lampje knipperen: nog drie mensen in de wacht. Dat is niet fijn, dat kan een hele avond kleuren. Triagisten hebben daar last van. Hoe fijn is het als je kunt terugvallen op een POH met kennis van zaken. Dat je weet dat daarmee de beller op goede manier geholpen wordt.”
De POH-GGZ Spoed werkt vanaf huis. Contact met een patiënt kan op meerdere manieren plaatsvinden: bellen, beeldbellen, afspraak op de HAP of een huisbezoek samen met de visite-arts. De POH rapporteert over elk contact terug naar de regie-arts en voert informatie in het EPD van de patiënt in. Zo ziet de ‘eigen’ huisarts wat er gebeurd is.
Een belangrijk aandachtspunt is dat alle HAP-medewerkers op de hoogte zijn én blijven van de mogelijkheden van de POH-GGZ Spoed. “Voor welke patiënt kun je ons wel inschakelen, voor welke niet? Wat kunnen we wel, wat niet? We zijn geen crisisdienst; vanwege de vele wisselingen op de HAP moeten we dat blijven communiceren. Goede samenwerkingsafspraken zijn heel belangrijk.”
Patiënt sneller geholpen, met meer tijd en aandacht
Subsidiënt ZonMw gaf onlangs een positief oordeel over de pilot en noemde de resultaten ‘indrukwekkend’. ZonMw schrijft onder meer dat de POH’s een waardevolle toevoeging zijn voor de eerstelijnszorg omdat uit de pilots blijkt dat patiënten waarvoor zij werden ingeroepen, in 4 van de 5 gevallen met deze hulp het weekend konden overbruggen.
Het invoegen van een POH-GGZ in de werkwijze van de HAP is relatief eenvoudig, meldt de eindrapportage van Radboudumc. Verder blijkt dat geschikte praktijkondersteuners vinden, die dit als ZZP’er naast hun reguliere werk doen, geen enkel probleem is. “Ze vinden dit ongelooflijk interessant en melden zich spontaan bij ons aan”, vertelt Kramer. Alle seinen op groen dus, maar de uitrol naar andere regio’s verloopt langzaam. “We hebben de tijd niet meegehad. Corona natuurlijk, maar er is ook huiver bij huisartsen om meer op hun bordje te krijgen. Dat lijkt toch het beeld: er komt iets bij.” De vrees voor ‘aanzuigende werking’ door de extra GGZ-ondersteuning is ongegrond, blijkt uit het onderzoek. “Bovendien zijn dit gewoon eerstelijns klanten, die bellen toch wel”, vult Kramer aan.
Dat deelnemende huisartsen heel enthousiast zijn, stemt haar hoopvol. “We zien volop kansen. Het onderzoeksrapport heeft tot veel belangstelling geleid. We gaan graag in gesprek met HAP’s die interesse hebben.”
Meer informatie: Inge Kramer, ingekramer2@gmail.com, www.info@inpractica.nl.
Naar aanleiding van het Implementatieplan zorgcoördinatie dat de ministers onlangs presenteerden aan de Tweede Kamer, wilden ze graag horen en zien hoe de (door)ontwikkeling van zorgcoördinatie binnen de regio verloopt.
Afgelopen woensdag heeft de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mede namens de minister voor Medische Zorg, de Tweede Kamer geïnformeerd over het implementatieplan zorgcoördinatie.
Lees reacties uit het veld op de brief over zorgcoördinatie van VWS-minister Ernst Kuipers aan de Tweede Kamer.
Ontvang updates en nieuws over de eerstelijnszorg.