
17 september 2025 AZWA-afspraken weerklinken in VWS-begroting 2026
De afspraken uit het AZWA hebben een plek gekregen in de Rijksbegroting 2026 van VWS. Daar zijn we blij mee.
De afspraken in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) helpen de toegang tot de zorg overeind te houden. Onder meer door de burger bij de juiste professional te brengen en arbeidstekorten te verkleinen. Het akkoord heeft een breed maatschappelijk draagvlak. InEen-voorzitter Ruben Wenselaar is daarom blij met het in september gesloten akkoord. “Ik hoop dan ook dat het volgende kabinet het overneemt.”
Hoe blijft zorg voor iedereen toegankelijk en hoe kan iedereen de meest passende zorg krijgen ondanks de druk op de arbeidsmarkt en de stijgende zorgkosten? Het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) is de volgende belangrijke stap in een ontwikkeling die ruim tien jaar geleden begon. Een beweging waarbij steeds meer partijen zich aansluiten die willen samenwerken. Dat zegt Wenselaar, die op maandag 8 september het AZWA heeft ondertekend namens InEen.
“In het begin van het vorige decennium sloten afzonderlijke sectoren zorgakkoorden. Bijvoorbeeld een akkoord voor de medisch specialistische zorg. Een paar jaar later stelden de sectoren nieuwe akkoorden op, maar nu met een overkoepelend document: de Juiste Zorg op de Juiste Plek. Dat was de zogeheten satéprikker door de afzonderlijke akkoorden. Het Integraal Zorgakkoord in 2022 was wéér een stap vooruit; een overeenkomst tussen alle partijen in de zorg. En met het AZWA heeft nu ook het sociaal domein zich gecommitteerd. Zo hebben VNG, Sociaal Werk Nederland en GGD GHOR Nederland zich verbonden aan de ambities.”
De partijen hebben een gezamenlijke visie en overkoepelende afspraken vastgelegd. Wenselaar: “Het moet leiden tot meer verbinding tussen professionals. We willen dat vanuit de individuele hulp- of zorgvrager wordt bekeken hoe professionals en middelen zo effectief mogelijk kunnen worden ingezet. Voorkomen moet worden dat iemand een hele keten doorloopt voordat hij bij de juiste professional is; dat is onnodig belastend voor de burger én het zorgsysteem. Dankzij verbinding worden bovendien professionals ontlast en in hun kracht gezet, waardoor ze meer tijd hebben voor hun eigenlijke werk. Neem de huisarts die minder patiënten met gezondheidsklachten vanwege financiële problematiek heeft, omdat zij eerder in contact komen met een schuldhulpverlening-deskundige uit het sociaal domein. We willen de hulp- of zorgvraag zoveel mogelijk afvangen aan de voorkant.”
Specifieke resultaten van het AZWA voor de huisartsenzorg moeten zijn dat iedere Nederlander een huisarts heeft (zie ook het verkiezingsmanifest ‘Voor iedereen een huisarts‘) en dat het personeelstekort afneemt. Hoe gaan de AZWA-ondertekenaars bereiken dat deze en andere voornemens realiteit worden?
Wenselaar: “Daarover zijn afspraken gemaakt en daarvoor zijn financiële middelen beschikbaar, tot 2028. Maar het is nog belangrijker dat met het AZWA een beweging kan ontstaan waardoor professionals in regio’s, gemeenten en wijken de steun en vrijheid voelen om te doen wat nodig is in de praktijk. Overigens is er sinds het IZA en de Visie eerstelijnszorg 2030 al een ontwikkeling gaande in veel regio’s. Zorgorganisaties en nu ook partijen uit het sociaal domein erkennen elkaars waarde en zoeken naar mogelijkheden tot verbinding en ondersteuning. Dat zie je al bij huisartsen, apothekers, wijkverpleging en sociaal domein.”
Veel leden van InEen hebben al ervaring opgedaan met het aangaan van samenwerking. Wat staat ze nog meer te doen omAZWA-doelen te behalen? Wenselaar: “Van de leden wordt lenigheid verwacht. Enerzijds weten ze al wat het is om verbinding te leggen en hebben ze dus de kennis en kunde om dit vaker te doen. Ze hebben ook ervaring met het opzetten van een regionale organisatie, in hun geval van huisartsen, en kunnen andere beroepsgroepen ondersteunen hetzelfde te doen. Anderzijds hebben InEen-leden de taak hun eigen achterban te ondersteunen. Ze zullen een evenwicht moeten zien te vinden.’
Het is uitzonderlijk dat zóveel partijen zich achter een akkoord scharen met als ambitie de zorg voor iedereen toegankelijk te houden, de burger zo snel mogelijk bij de juiste professional te brengen en arbeidstekorten tegen te gaan. Neem dan ook zowel de inhoud als de financiële afspraken van het AZWA over, is Wenselaars boodschap aan het nieuw te vormen kabinet. “Koester het dat zorg en welzijn over de volle breedte hun verantwoordelijkheid willen nemen.”
De afspraken uit het AZWA hebben een plek gekregen in de Rijksbegroting 2026 van VWS. Daar zijn we blij mee.
Het akkoord onderstreept het belang van de eerstelijnszorg – dichtbij, laagdrempelig – en de noodzakelijke verbinding met welzijn.
Een vaste huisarts of een vertrouwd huisartsenteam in de wijk is de beste garantie op goede, toegankelijke zorg.