Nuttig bij aankoop: keurmerk HIS en HAPIS

Wie een informatiesysteem voor de huisartsenpraktijk (HIS) of huisartsenspoedpost (HAPIS) aanschaft, wil een systeem dat prima scoort op het vlak van onder meer veiligheid, gebruikersvriendelijkheid, toekomstbestendigheid en gegevensuitwisseling. Een keurmerk voor deze producten kan daarbij helpen. Dit is er sinds kort voor HIS’en en wordt ontwikkeld voor HAPIS’en. Een gesprek met InEen-bestuurslid Corine van Geffen.

“Mijn product voldoet aan de belangrijkste kwaliteitseisen die de huisartsensector stelt aan een huisartseninformatiesysteem.” Leveranciers van HIS’en kunnen dat aantonen met het XIS-keurmerk. Dit bestaat sinds juni 2023. In december werd voor het eerst een Keurmerk uitgereikt aan een leverancier. Corine van Geffen, InEen-bestuurslid met digitalisering in de portefeuille, was betrokken bij de ontwikkeling. Ze zegt: “Het Keurmerk is nuttig voor zorggroepen, regionale huisartsenorganisaties en huisartsen die zich afvragen wat een deugdelijk HIS is.”

Vaker, beter, sneller

Dat huisartsenpraktijken steeds meer samenwerken met zorgverleners en -organisaties binnen en buiten de eerste lijn, heeft onder meer als consequentie dat ze vaker, sneller en beter informatie moeten kunnen uitwisselen. Het is een van de redenen dat het HIS van de toekomst aan andere eisen dient te voldoen dan de meeste HIS’en die we tot dusver kennen. Mede in dit licht bezien hebben InEen, het LHV en de NHG het initiatief genomen tot de ontwikkeling van een Keurmerk waarmee leveranciers aantonen dat hun product voldoet aan minimale toetsbare eisen. Zorgverzekeraars Nederland en het ministerie van VWS hebben de totstandkoming bekostigd. Stichting LEGIO kreeg van de drie koepelorganisaties de opdracht voor de organisatie en uitvoering.

‘Je wilt een systeem dat meekan met de ICT-ontwikkelingen in de komende jaren’

Van Geffen: “Het gaat om eisen voor bijvoorbeeld gebruikersvriendelijkheid en beveiliging van patiëntgegevens. Toekomstbestendigheid is ook belangrijk. Je wilt een systeem aanschaffen dat up-to-date is, een systeem dat meekan met de ICT-ontwikkelingen in de komende jaren.”

Functionele eisen

Tussen het voornemen een Keurmerk te ontwikkelen en de uiteindelijke verwezenlijking ervan zitten drie stappen. Van Geffen: “Allereerst hebben InEen, LHV en NHG een basis geformuleerd: de functionele eisen vanuit de praktijkbehoefte, oftewel het wat. De eisen in het HIS Referentiemodel (HRM) van het NHG vormen het fundament onder de functionele eisen. Deze eisen zijn afgestemd met zorginhoudelijke klankbordgroepen en NedHIS, de koepel van HIS-gebruikersverenigingen. We hebben ons onder andere ook laten leiden door de ontwikkelagenda die met leveranciers is afgesproken in het kader van het Huisarts ICT Portfolio Management (HIPMA) en landelijke richtlijnen en (informatie)standaarden voor gegevensuitwisseling.”  

Goed bij elkaar aansluiten

Bij de tweede stap zijn leveranciers bij het proces betrokken. Vertegenwoordigers van NedXIS, een vereniging van ICT-leveranciers in de eerstelijnszorg, spraken mee over de wijze van toetsen van de systemen op basis van de functionele eisen: het hoe. Van Geffen: “Leveranciers konden ook een review doen naar aanleiding van de opgestelde functionele eisen van het Keurmerk. Want uiteindelijk moest er een document op tafel liggen dat leveranciers kunnen uitvoeren. Het was zaak dat zorgpraktijk en ICT goed bij elkaar aansloten tijdens de ontwikkeling van het Keurmerk, zonder dat de onafhankelijkheid van het Keurmerk werd aangetast.”

Regio en leverancier

Uit de eerste twee stappen vloeide een normenkader voort: een kader op basis waarvan een HIS wordt getoetst. Het normenkader wordt jaarlijks geactualiseerd. Van Geffen: “Het is Stichting LEGIO die het toetsingsproces organiseert en bepaalt of een systeem het XIS-keurmerk mag voeren. Dit gebeurt in opdracht van en in overleg met de drie koepels.”

Huisartsenspoedpost

Huisartsenspoedposten moeten op den duur ook kunnen afgaan op een afgesproken basiskwaliteit voor digitale informatie-uitwisseling. Het XIS-keurmerk geldt dan ook voor HAPIS’en. Inmiddels is hiervoor eenzelfde ontwikkeltraject – met identieke stappen – opgezet als destijds voor HIS’en.

‘Je kunt afgaan op een afgesproken basiskwaliteit voor digitale informatie-uitwisseling’

Van Geffen noemt een argument: “Ook in de keten van de spoedzorg wordt gegevensuitwisseling steeds belangrijker. Het gaat er dan niet alleen om dat men op de huisartsenspoedpost informatie van huisartsendagzorg kan inzien. Het gaat ook om het zenden van patiëntgegevens: bijvoorbeeld wanneer op de huisartsenspoedpost wordt besloten dat de patiënt naar de SEH moet. Omdat personeelstekorten toenemen, moeten we zo weinig mogelijk zaken dubbel willen doen. Verder zou ik het toejuichen als informatie uit een HAPIS huisartsenspoedposten de kans geeft om te werken aan procesverbetering; dat je dus datamanagement bedrijft op basis van het HAPIS.”

Programma van eisen

Op dit moment kunnen InEen-leden tijdens het inkooptraject van een HAPIS al hun voordeel doen met de inkoopvoorwaarden uit het programma van eisen