”Laat samenwerking op natuurlijke wijze ontstaan”

“Het maken van afspraken tussen regionale partijen die dat niet gewend zijn, om zo invulling te geven aan het Integraal Zorgakkoord, vraagt veel effort”, zegt Daan Kerklaan. Hij prefereert daarom een aanpak vanuit de beroepsgroepen zelf. Kerklaan nam dit jaar afscheid van de Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken om voltijds aan de slag te gaan als directeur bij ZoHealthy, een organisatie voor leefstijl en preventie.

“Zorgverleners willen dat minder mensen naar hen toekomen. Professionals in preventie hebben juist als doel dat ze meer mensen zien. Bij preventie wil je anderen overtuigen, verleiden en motiveren om onder begeleiding leefstijlveranderingen door te voeren. Onder andere die marketing en communicatie maakt van preventie een andere tak van sport dan zorg. Dat vind ik leuk. Het geeft je bijvoorbeeld meer ruimte om te ondernemen”, zegt Daan Kerklaan.

Leefstijlcoaches

Kerklaan was ongeveer vijftien jaar voorzitter van Zorroo, de Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken. Die had sinds 2010 een bedrijf dat stoppen-met-roken-coaches opleidde en later ook de gecombineerde leefstijlinterventies (GLI’s) ging aanbieden. Onder de naam ZoHealthy werken inmiddels 150 geaccrediteerde leefstijlcoaches en stoppen-met-roken coaches. Zij worden landelijk ingezet en werken nauw samen met regionale huisartsenorganisaties (RHO’s) en gemeenten. Vanwege de groei van ZoHealthy in de afgelopen jaren moeten Zorroo en ZoHealthy meer los van elkaar gaan opereren en hebben ze nu beide een eigen directeur. Kerklaan was sinds 2020 al deeltijddirecteur van ZoHealthy.

Gezamenlijke effort

Gevraagd naar de kansen en uitdagingen voor RHO’s in 2025, noemt Kerklaan het Integraal Zorgakkoord (IZA). “Dit heeft een speelveld gecreëerd dat is gebaseerd op samenwerking en afspraken tussen partijen die in de afgelopen tien jaar niet intensief met elkaar hebben samengewerkt. Via het IZA wordt veel geld toegewezen, dus je moet er gezamenlijk veel effort in steken om initiatieven van de grond te krijgen. Dat maakt het voor RHO’s lastig om de tijd te vinden om na te denken over eigen doelen, visie, strategie en ontwikkeling. Er wordt een stevig beroep gedaan op de RHO’s, die verschillen in grootte en wat ze doen. Voor de een is de IZA-uitdaging daarom groter dan voor de andere.”

Eigen transformatieplannen

Kerklaan had zelf een andere methode geprefereerd om tot transformatie te komen in de regio. “Laat elke beroepsgroep in de regio die zich heeft verbonden aan het IZA, één impactvolle transformatie op papier zetten en uitvoeren. Voor de transformatie gelden criteria. Eén: ze heeft werkelijk impact. Twee: de kosten stijgen niet en dalen bij voorkeur. Drie: elke professional uit de beroepsgroep doet mee. En vier: de transformatie is gericht op verkleining van de kloof tussen zorgvraag en zorgaanbod, net als in het IZA staat. Ook werk je de plannen uit volgens de principes van de snelle toets en het transformatieplan. De beroepsgroep krijgt geld én de volledige verantwoordelijkheid om het plan uit te voeren.”

Het voordeel van de werkwijze? Kerklaan: “Dat hier ook samenwerking tussen beroepsgroepen, organisaties en zorg en welzijn ontstaat, zoals het IZA wil, maar dan op een natuurlijke wijze. Dus van binnenuit, vanuit beroepsgroepen zelf.”

Intrinsiek gemotiveerd

Kerklaan illustreert dit met een initiatief waarvoor Zorroo de middelen hoopt te krijgen van de zorgverzekeraar. “Het plan is dat de huisartsen hun voordeur digitaliseren. Via artificiële intelligentie zou bijna dertig procent van de vragen aan de huisartsenpraktijk worden afgebogen naar plekken waar de vragen wél horen, bijvoorbeeld het sociaal domein. Het levert huisartsenpraktijken bijvoorbeeld meer capaciteit op voor complexe zorgvragen. Vanwege dit soort voordelen zijn huisartsen intrinsiek gemotiveerd om het doel te halen. Ze willen graag samenwerken met andere beroepsgroepen, want zo bereiken ze dat die dertig procent daar daadwerkelijk ook heengaat.”

Hetzelfde schuitje

Over digitaliseren gesproken: hoe kunnen RHO’s hiermee vooruitgang boeken? Kerklaan: “Vermijd dat iedere praktijk een eigen weg zoekt. Zorg voor een gemeenschappelijke noemer, zorg ervoor dat iedereen in hetzelfde schuitje zit. Stel dat zelfs in het hele land iedere praktijk hetzelfde huisartseninformatiesysteem zou hebben. Dan kun je enorme sprongen maken met de inzet van digitalisering. Verder is het bij digitale innovaties essentieel dat ze passen in de routines van de professional; anders kost het te veel moeite om het tussen de oren te krijgen.”