Mensen met psychische klachten in de regio Oss, Maashorst en Meierijstad komen sinds vorig jaar eerder terecht op de juiste plek. Hun verwijzers krijgen via een transferpunt snel advies over de meest geschikte route. Mede daardoor zijn de ggz-wachtlijsten geslonken. “Hopelijk zijn dit stappen naar zoiets als een mentaal gezondheidscentrum.”
Stel, een huisarts, poh-ggz of professional uit de basis- of gespecialiseerde ggz wil een cliënt met psychische klachten verwijzen. En stel, de zorgverlener weet niet goed wat de meest geschikte partij is of waar de cliënt snel terechtkan. Dan is het een uitkomst als de verwijzer een beroep kan doen op iemand die daar wél zicht op heeft. Hierin voorziet het transferpunt Wijzer-GGZ.
Twee poh’s-ggz met brede werkervaring binnen het ggz-netwerk hebben zich, naast hun baan in een huisartspraktijk, zes uur per week vrijgemaakt voor HUMO voor huisartsen (voorheen zorggroep Synchroon). In die tijd lezen ze de verwijsaanvragen en brengen ze vervolgens binnen vijf dagen een advies uit aan de verwijzer. Die heeft op een digitaal formulier geanonimiseerd bijvoorbeeld leeftijd en geslacht van de cliënt en de hulpvraag van de cliënt en de hulpvraag van de verwijzer genoteerd. Na het advies blijft de verwijzer verantwoordelijk voor het traject.
“In een jaar hebben mijn collega Marieke Rovers en ik bijna driehonderd keer adviezen uitgebracht”, zegt Marian Smits, één van de poh’s-ggz. “De verwijzers kunnen sowieso online de door ons gemaakte sociale kaart van bijna zestig kwaliteitsrijke partijen bekijken. Maar mijn collega en ik werken met een nog uitgebreidere kaart.”
Frustratie over het verstopte verwijsproces in de ggz. Zonder het van elkaar te weten, gingen Humo voor Huisartsen en GGZ Oost Brabant in 2021 vanuit hetzelfde ongenoegen op zoek naar verbetering. Beide raakten enthousiast over WIJS Verwijsbureau van Provico, het netwerk voor behandeling van psychische klachten in de huisartsenpraktijk in Noord-Limburg. “Toen we dat van elkaar hoorden, hebben we de handen ineengeslagen”, zegt Anja Clement, projectleider transferpunt Wijzer-GGZ. In januari 2022 werd een subsidieaanvraag toegekend door VEZN (Versterking Eerstelijn Zuid-Nederland), een initiatief van VGZ en CZ. Vijf maanden later, toen een verwijsapplicatie was toegevoegd aan de website van Humo voor Huisartsen, was het transferpunt operationeel. Later werd de subsidie met een jaar verlengd.
Het aantal foute-indicatiestellingen is afgenomen met 10%
Wat levert het transferbureau op? Clement: “Cliënten zitten eerder op de juiste plek; het aantal foute-indicatiestellingen is afgenomen met 10%. Onder andere dankzij het bureau zijn in een jaar de wachtlijsten van GGZ-Oost-Brabant (SGGZ) met 30% korter geworden. Mensen worden bijvoorbeeld eerder en vaker verwezen naar het sociaal domein. Het transferbureau helpt daarmee ook het verwijs- en behandelbeleid te kantelen. Al lang gaat het over Positieve Gezondheid, over denken in kracht in plaats van in klacht. Maar hoe dóe je dat uiteindelijk? Een verwijzer die ziet dat vanuit het bureau bijvoorbeeld Welzijn op Recept wordt geadviseerd, zal eerder denken: Okay, in een soortgelijke situatie durf ik die verwijzing voortaan ook wel aan.”
Vele partijen werken samen binnen het transferpunt. Behalve Humo voor Huisartsen (61 aangesloten praktijken) en GGZ Oost Brabant zijn dat onder meer: zorggroepen van eerstelijnspsychologen, welzijnsorganisaties, vrijgevestigde psychiaters, verslavingszorg en gemeenten. Smits: “Het is een meerwaarde nu korte lijntjes te hebben met de ketenpartners. Wmo-consulenten bijvoorbeeld.”
Een faalfactor had de smalle basis van twee verwijsconsulenten kunnen zijn. Clement: “Ik wens elke regio pioniers met de bevlogenheid van Marian en Marieke toe. Maar met slechts twee medewerkers ben je wel kwetsbaar.” Smits: “Vanaf dag één kregen we veel adviesaanvragen. Daardoor was er aanvankelijk, toen we beiden wekelijks nog vier uur werkten, onvoldoende tijd om de sociale kaart op orde te krijgen.”
We willen doorgroeien naar multidisciplinaire screening en gezamenlijke netwerkintakes
Het Integraal Zorgakkoord meldt de introductie van mentale gezondheidscentra: regionale samenwerkingsverbanden tussen huisartsenpraktijk, ggz en sociaal domein. Clement: “Wij hopen dat ons transferpunt een stap is op weg naar iets dergelijks en dat we doorgroeien naar bijvoorbeeld multidisciplinaire screening en gezamenlijke netwerkintakes. Het zou mooi zijn als er in 2024 structurele financiering komt via het IZA.”
In de regio Zuid-Holland Zuidwest werken verschillende zorgverleners nauw samen om patiënten met inhalatiemedicatie beter te begeleiden. Om dit te onderschrijven is een regionaal longconvenant ontwikkeld.
Durf de ander te vertrouwen en zekerheden los te laten. Dat adviseert Geert Philipsen bij zijn afscheid van Huisartsen Utrecht Stad (HUS) aan zorgverzekeraars.
Hoe organiseer je samenwerking tussen huisarts, GGZ en sociaal domein en welke rol kunnen de regio-organisaties daarbij spelen? De regio’s Midden-Holland en Zuid-Limburg geven het goede voorbeeld.
Ontvang updates en nieuws over de eerstelijnszorg.