Nergens worden individuele huisartsenpraktijken bij verduurzaming zó intensief ondersteund als in de regio van de Regionale Huisartsen Organisatie Gooi en Omstreken (RHOGO). Dat is onder meer te danken aan tips van de ervaringsdeskundige huisarts Dennis Pot. “Met het planten van 2500 bomen hebben we de CO2-uitstoot van 36 praktijken gecompenseerd.”
Hoe inspireer je huisartsenpraktijken om te vergroenen? Door ze te laten kennismaken met concrete initiatieven van een zorgverlener uit een andere praktijk, zo is de ervaring bij de RHOGO. Dennis Pot, in 2019 ’s lands eerste CO2-neutrale huisarts, heeft dan ook al heel wat presentaties achter de rug.
RHOGO is een zorggroep van en voor de huisartsen in Gooi en Omstreken. 98 huisartsenpraktijken zijn aangesloten, er zijn 80 medewerkers en de populatie bedraagt ruim 300.000 inwoners. De Huisartsen Spoedpost in Hilversum is onderdeel van de RHOGO.
Pot vestigde zich in 2015 in Hilversum. “Het was een nulpraktijk” zegt hij. “Voordeel daarvan is dat je een eigen sausje kunt aanbrengen. Ik wilde een duurzame praktijk. Zo kwam ik onder meer uit bij de Milieubarometer. Ik leerde wat mijn milieubelasting was, ook op specifieke onderdelen als elektriciteit en woon-werkverkeer. Sinds 2019 vul ik jaarlijks de barometer in en compenseer ik de CO2-uitstoot met bomenplant. Dat laatste loopt via Trees for All.
Pot wilde ook collega-huisartsen warm maken voor verduurzaming. “Ik heb het onderwerp onder de aandacht gebracht bij landelijke belangenverenigingen, maar wilde ook mijn regio erbij betrekken. De RHOGO reageerde enthousiast en richtte in 2022 een green team op voor duurzame initiatieven.” Roxanne Meijer is praktijkmanager en projectmedewerker bij RHOGO. Zij zegt: “Het green team bestaat uit drie huisartsen, onder wie Dennis, en een projectleider van de RHOGO. We willen het in 2024 breder trekken met in elk geval een praktijkmanager en doktersassistent van een aangesloten praktijk.”
Ze vervolgt: “Omdat de RHOGO praktijken stimuleert te verduurzamen, willen we zelf niet achterblijven. Practice what you preach. Daarom hebben we op kantoor een interne commissie opgezet. Die heeft ook de Milieubarometer ingevuld en initieert verbeteringen. Op elke kamer staat nu een papierbak. Licht en verwarming gaan uit na de werkdag. Er is meer vega-catering tijdens overleg, scholing en bijeenkomsten. Het is een greep uit de voorbeelden.”
Hoe kreeg de RHOGO bij huisartsen de handen op elkaar voor verduurzaming? Pot: “Onder andere door met het green team huisartsen te informeren, via het digitale magazine en groepspresentaties. Maak ze ervan bewust dat zorgverleners dagelijks worden geconfronteerd met de gevolgen van klimaatverandering. Of het nu gaat om longaandoeningen, ouderen die overlijden tijdens een hittegolf of tropische ziektes die ook in Nederland kunnen worden verspreid doordat de aarde opwarmt en tropische insecten Europa binnenkomen. We hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dus beperk bijvoorbeeld je CO2-uitstoot en ga niet automatisch op huisbezoek met de auto. Dat je één patiënt wilt helpen, betekent niet dat je andere mensen moet schaden.”
‘Huisartsen worden dagelijks geconfronteerd met de gevolgen van klimaatverandering’
Zorgverzekeraar Zilveren Kruis toont zich welwillend. Meijer: “We ontvangen geld voor uitvoering van ons project. Het houdt in dat huisartsenpraktijken de Milieubarometer invullen, daarna een verduurzamingsplan schrijven en uitvoeren en hun CO2-uitstoot compenseren. Vervolgens vullen ze opnieuw de barometer in, om zicht te krijgen op de effecten van hun inzet.” Pot: “Ik zou graag zien dat hiervoor structurele middelen zijn. De verzekeraar betaalt ze nu uit innovatiegelden, dus het is de vraag of ze volgend jaar weer worden toegekend.”
36 van de 95 praktijken deden in 2023 mee aan het project; begin dit jaar waren het er 40. Pot: “We hebben de CO2-uitstoot van die 36 praktijken over 2023 gecompenseerd. Het ging om 626 ton, evenveel als de jaarlijkse uitstoot van 70 Nederlanders samen.” Meijer: “Een succesfactor is dat zorgverleners voor een flink deel worden geïnformeerd door collega-zorgverleners. Verduurzaming wordt niet opgelegd, maar gepresenteerd met praktijkvoorbeelden. De RHOGO is projectleider: we organiseren informatiebijeenkomsten en stimuleren huisartsen dat ze de Milieubarometer invullen, een plan van aanpak maken én uitvoeren. We vragen ook naar de resultaten en stimuleren dat ze daadwerkelijk hun CO2-uitstoot compenseren.”. Praktijken worden – via de RHOGO – door de zorgverzekeraar financieel ondersteund voor hun projectdeelname.
Wil je als huisartsenspoedpost of regionale huisartsen- of eerstelijnsorganisatie aan de slag met verduurzaming? Twee online handreikingen helpen je op weg met achtergrondinformatie, een handig stappenplan, tips voor ‘groenere’ consultvoering en bedrijfsprocessen, een overzicht van subsidies en voorbeelden uit de praktijk.
Geen airconditioning, maar koeling met behulp van water uit het Noord-Hollands Kanaal. Het is een van de projecten van het BovenIJ waarmee ook Huisartsenposten Amsterdam (HpA) een groen gezicht toont.
Wil je als huisartsenspoedpost of regionale huisartsen- of eerstelijnsorganisatie aan de slag met verduurzaming? Twee online handreikingen helpen je op weg.
Effectief de kwaliteit van water verbeteren. Bij Stroomz is men zich ervan bewust dat een lange adem én brede samenwerking nodig zijn om dit voor elkaar te krijgen.
Ontvang updates en nieuws over de eerstelijnszorg.