Huisartsenposten Amsterdam: duurzaam verwarmen én afkoelen

De Huisartsenposten Amsterdam is in Amsterdam-Noord op een rijdende trein gestapt. Een rijdende groene trein welteverstaan. De HpA heeft hier samen met het BovenIJ de eerste geïntegreerde spoedpost van Amsterdam geopend. Het ziekenhuis maakt al ruim tien jaar werk van verduurzaming.

Geen airconditioning, maar koeling met behulp van water uit het nabijgelegen Noord-Hollands Kanaal. Het is een van de vele projecten van het BovenIJ waarmee ook Huisartsenposten Amsterdam (HpA) een groen gezicht toont.

Bij HpA zijn 200 medewerkers in dienst en 500 huisartsen aangesloten. Op meerdere locaties wordt de populatie van Groot-Amsterdam bediend. De HAP in Amsterdam-Noord bevindt zich sinds de opening in 2013 op het terrein van het BovenIJ. Later werd de HAP in het BovenIJ gevestigd en sinds 2023 is er sprake van een geïntegreerde Spoedpost Amsterdam Noord, een coproductie van de HpA en het BovenIJ

Het BovenIJ heeft verduurzaming al meer dan tien jaar hoog in het vaandel staan. “Het ziekenhuis heeft al sinds 2015 ruim 600 zonnepanelen op het dak”, zegt Arthur Kieft, teamhoofd Spoedpost Amsterdam-Noord. “Het BovenIJ heeft al jaren een visie op duurzaamheid, een aandachtsfunctionaris duurzaamheid en green teams, waaronder die op de spoedpost.”

Restwarmte

Hij vervolgt: “Niet alleen de koeling in het gebouw vindt duurzaam plaats, maar ook de verwarming. We maken gebruik van stadswarmte: een alternatief voor aardgas. Het gaat om restwarmte, bijvoorbeeld afkomstig uit industriële processen. Ook wordt op de spoedpost gebruikgemaakt van led-verlichting die voldoet aan de nieuwste duurzaamheidseisen. Verder zijn waterbesparende kranen geïnstalleerd, die automatisch aan- en uitgaan.”

Hergebruik

Aan de vernieuwbouw tot spoedpost hebben alle zorgprofessionals meegewerkt, om zo te komen tot een ontwerp voor een optimaal spoedpostproces. Kieft: “Het pand is eerst helemaal leeggehaald. Vervolgens is bekeken wat hergebruikt kon worden. Dat waren bijvoorbeeld de balie van de frontoffice, keukenblokken, apotheekkasten en magazijnkasten. Die waren allemaal nog van goede kwaliteit en dus prima herbruikbaar.”

Minder disposables

De Spoedpost Amsterdam-Noord wordt net als het BovenIJ schoongemaakt met producten die het milieu zo min mogelijk belasten. Kieft: “Verder is zoveel mogelijk afscheid genomen van disposable producten. In plaats daarvan gebruiken we materialen die vele jaren meekunnen. Na gebruik worden ze gesteriliseerd. Er is hierdoor veel minder afval. Plastic wordt op locatie verzameld in een perscontainer. Zo wordt het compact gehouden en zijn er minder vervoersbewegingen nodig om het af te voeren. We beperken het aantal transportbewegingen ook dankzij de integratie van de inkoop voor ons magazijn met de inkoop voor het hele BovenIJ. De producten worden gezamenlijk afgeleverd.”

‘Veel disposables zijn ingeruild voor materialen die jaren meekunnen’

Zorgverleners binnen de Spoedpost Amsterdam-Noord voorkomen ook verspilling van geneesmiddelen die de einddatum naderen. Dat doen ze via ‘deelmarktplaats’ PharmaSwap. Hier houden apothekers elkaar op de hoogte van hun vraag en aanbod. Kieft: “Zo voorkom je bijvoorbeeld dat slechts vier pillen uit een doosje worden gebruikt en de rest wordt weggegooid.”

Voortdurend aandacht

Ondanks al deze initiatieven leunt HpA niet achterover, zegt Kieft. “Verduurzaming heeft voortdurend aandacht nodig. Denk alleen maar aan het bevorderen of op peil houden van het bewustzijn van de zorgverleners. De huisarts die bijvoorbeeld een paar keer per jaar een dienst draait op de spoedpost, moet de duurzame werkwijze hier kennen.”

Elektrisch vervoer

Kenmerkend voor het BovenIJ is ook het aantal laadvoorzieningen, voor zowel elektrische auto’s, scooters als fietsen. De HpA zelf maakt eveneens werk van het thema ‘elektriciteit’, ook op andere locaties. Sinds eind 2023 zijn zeven volledig elektrische voertuigen beschikbaar waarmee huisartsen naar cliënten rijden. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst getekend met acute zorgorganisatie Witte Kruis.

In 2024 wil Kieft vanuit de HpA ook collega’s enthousiasmeren om zich aan te sluiten bij het green team van de spoedpost om zo samen aan de slag te gaan met duurzaamheidsmogelijkheden op de werkvloer. “Zo kun je continu aandacht besteden aan duurzaamheid: door het ophalen van ideeën binnen het team, maar ook via werkbezoeken of een kijkje op LinkedIn.”

Meer informatie over duurzame zorg in het BovenIJ

Handreikingen Duurzaamheid

Wil je als huisartsenspoedpost of regionale huisartsen- of eerstelijnsorganisatie aan de slag met verduurzaming? Twee online handreikingen helpen je op weg met achtergrondinformatie, een handig stappenplan, tips voor ‘groenere’ consultvoering en bedrijfsprocessen, een overzicht van subsidies en voorbeelden uit de praktijk.