Hoe werken keuzehulpen in de huisartsenpraktijk?

Welke afwegingen zijn belangrijk bij wel of niet kiezen voor een bepaalde behandeling? Om samen tot een goed besluit te komen, hebben patiënt en huisarts de juiste informatie nodig. Ziekenhuizen gebruiken hiervoor soms ‘keuzehulpen’. Werkt dit ook in de huisartsenpraktijk? In drie proefregio’s loopt een project om dit te testen.  

Het project heet ‘Transmurale toepassing van keuzehulpen voor Samen Beslissen in de curatieve zorgketen door patiënt, huisarts en medisch specialist’. Een van de proefregio’s is Delft. Daar werkt Zorgorganisatie Eerste Lijn (ZEL) samen met het Reinier de Graaf Gasthuis. Veertien huisartsen in zeven praktijken zijn begin januari met vier keuzehulpen gestart.

“Meewegen wat de patiënt van waarde vindt”

“Wij hebben ervoor gekozen om keuzehulpen in te zetten bij verzakking, hevig menstrueel bloedverlies, trommelvliesbuisjes en PSA-screening prostaatkanker”, vertelt Natasja van den Ende, medisch adviseur en aandachtsfunctionaris persoonsgerichte zorg bij ZEL. “We hopen dat door het voeren van goede samen-beslisgesprekken het zorgpad voor de patiënt soepeler verloopt. In onze regio besteden we veel aandacht aan persoonsgerichte zorg. Samen Beslissen is daar een belangrijk onderdeel van, daarom sluit dit project daar uitstekend op aan. Ook de betere samenwerking met de tweede lijn is voor ZEL een pluspunt.”

Wat is van waarde?

Bij gezamenlijke besluitvorming is niet alleen medische informatie van belang, vervolgt ze. “Je moet meewegen wat een patiënt van waarde vindt in het leven. Kiest iemand bijvoorbeeld liever voor duidelijkheid en weten waar hij aan toe is, of wil iemand geen onnodige onrust van testen en vervolgonderzoek?” Voor een uitgebreid gesprek over alle voors en tegens van een behandeling heeft de huisarts vaak onvoldoende tijd, weet Van den Ende. “Het is heel ingewikkeld om in een kort consult alles gestructureerd over te brengen en niets te vergeten.” De informatie en vragen die de keuzehulp voorschotelt, laten de patiënt nadenken over wat hij of zij van belang vindt.

Digitaal platform

De huisartsenpraktijken in de regio Delft bieden hun patiënten aan om gebruik te maken van een keuzehulp. De patiënt krijgt een brief mee met informatie en een inlogcode voor een digitaal platform. “De keuzehulp goed introduceren, door uit te leggen wat het kan opleveren, is erg belangrijk”, benadrukt Van den Ende. Als de keuzehulp thuis is doorlopen, volgt een samenvatting van relevante uitkomsten. Via het platform heeft ook de huisarts daar inzicht in. Vervolgens kunnen huisarts en patiënt een samen-beslisgesprek voeren over het te nemen besluit.  

De mate van samenwerking met medisch specialisten van het Reinier de Graaf Gasthuis verschilt per vakgroep. “De gynaecologen nemen deel aan het project en zijn enthousiast. Ze hebben toegang tot de ingevulde keuzehulpen, waardoor zij bij een verwijzing veel beter geïnformeerd zijn over wat voor de patiënt van waarde is.” Ook de urologen werken met keuzehulpen, maar via een ander digitaal platform. Van den Ende hoopt dat de KNO-artsen later dit jaar aanhaken.

COVID19 struikelblok

De start van het project wordt belemmerd door COVID19. “Er komen veel minder patiënten naar de huisartsenpraktijken. Een keuzehulpgesprek kan ook online of telefonisch worden gevoerd, maar dan moeten patiënten zich wel melden.” Toch leverde een eerste belronde onder huisartsen zeker positieve feedback op. “Eén huisarts had al zeven keuzehulp-gesprekken gevoerd en ziet de meerwaarde voor de patiënt. Bovendien gaf deze huisarts aan dat zij nu zelf veel beter weet wat die patiënten belangrijk vinden.”

Het doel van het project is inzicht krijgen in de invloed van keuzehulpen op de werkwijze van artsen, op patiënttevredenheid en behandelkeuzes. Hiervoor worden onder andere focusgroepen ingezet.