18 december 2024 De eerste lijn heeft de grootste uitdagingen
De uitdagingen voor de gezondheidszorg zijn volgens Ilse te Walvaart het grootst in de eerste lijn. Daarom begon ze afgelopen jaar als bestuurder bij NEO Huisartsenzorg.
Denk groot, begin klein. Dat advies heeft Ron Wissink de honderden genodigden op 28 november gegeven tijdens zijn afscheid als voorzitter van de raad van bestuur bij Dokter Drenthe. “Maak verbinding met professionals in je directe omgeving. Heb vertrouwen in elkaar en begín gewoon. Kleine successen worden dan vanzelf opgeschaald.”
Visie, lef en verbinding. Aan de kernwaarden van Dokter Drenthe voegde Ron Wissink er altijd twee toe: humor en zelfrelativering. Dat betekent onder meer dat een mens weleens met zelfspot naar zichzelf kan kijken. Wissink doet dat aan de hand van een fase uit zijn carrière.
“In 2008 kwam ketenzorg op. Eerst voor diabetes, later voor COPD en meer aandoeningen. Regio’s kregen behoefte aan een entiteit om ketenzorg te contracteren. Huisartsen, van wie ik er één was, zetten daarom een coöperatie op in Drenthe. Daaronder kwam een regio-organisatie voor Drentse huisartsen, destijds Huisartsenzorg Drenthe (HZD) genaamd. HZD was bedoeld voor de gecontracteerde ketenzorg en kreeg een eigen bestuur. Zelf werd ik penningmeester en later voorzitter van de coöperatie.” Lachend: “Ik dacht dat ketenzorg en zorggroepen een bevlieging zouden zijn, een eendagsvlieg. Achteraf kun je concluderen dat dit héél anders heeft uitgepakt.”
Hij vervolgt: “HZD groeide en groeide. Het aantal vormen van ketenzorg en het aantal medewerkers bleven toenemen. Ik begon het zó leuk te vinden, dat ik in 2013 voorzitter werd van HZD. In 2020 smolten we samen met de Centrale Huisartsendienst Drenthe (CHD) en waren we de regionale huisartsenorganisatie voor alle huisartsen in Drenthe. Twee jaar erna gingen we ons Dokter Drenthe noemen en nu werken er 150 collega’s. De belangrijkste huidige taak is de continuïteit van de huisartsenzorg waarborgen in de regio.”
Praktijkhoudende huisartsen moeten weer autonoom worden en zelf beslissen over het soort praktijk dat zij willen zijn. Dat is bij Wissinks vertrek een ambitie van Dokter Drenthe. De voormalig bestuurder, die af en toe nog actief zal zijn als waarnemend huisarts, licht dit toe.
“Praktijken krijgen geen geld voor een keten, maar voor alle chronische zorg”
“In 2016 zijn we begonnen aan de overgang van ketenzorg naar integrale zorg. Specifieker: naar continue persoonlijke integrale zorg. Iemand kan bijvoorbeeld twee of drie aandoeningen hebben. Maar bij ketenzorg knip je hem doormidden: er zijn afzonderlijke trajecten voor bijvoorbeeld diabetes en CVRM. Daarom hebben we de complete chronische zorg omarmd als één groot programma, dat integrale zorg is genoemd. Of je een gehoorstoornis hebt of chronische psychische klachten, je valt daarbinnen. In overleg met zorgverzekeraar Zilveren Kruis is de financiering hier op aangepast. Praktijken krijgen geen geld meer uitgekeerd voor een keten, maar ontvangen een bedrag voor alle chronische zorg.”
Zorgverleners zijn enthousiast. Wissink: “Ze zijn af van de vinkjescultuur en hebben de vrijheid om hun praktijk zodanig in te richten, dat ze rechtdoen aan patiëntbehoeften en meer werkplezier hebben. Ze denken niet in termen van ketens, maar redeneren en handelen vanuit de ambitie hun specifieke populatie optimaal te bedienen. In een wijk met veel psychische problematiek heb je misschien twee POH’s-GGZ nodig. In een wijk met veel jonge gezinnen zet je mogelijk meer digitale zorg op. Dokter Drenthe gaat huisartsen leiderschapscursussen aanbieden om deze omslag maken: hoe kunnen ze hun praktijk draaien op een manier die past bij individuele patiënten en hun populatie in plaats van dat externe factoren dit bepalen?”
Wissink noemt kernteams “een ander vehikel waarop kan worden voortgebouwd”. Hij zegt: “Ook rond 2016 zijn we op kleine schaal begonnen met kernteams ouderenzorg. Inmiddels heeft elke Drentse huisartsenpraktijk er één: iemand uit de praktijk, een specialist ouderengeneeskunde en een professional uit het sociaal domein bespreken kwetsbare ouderen uit de buurt. Kernteams zijn ook geschikt voor bijvoorbeeld andere kwetsbare mensen, zoals mensen met schuldenproblematiek. Of bij palliatieve zorg. Samen zorg je ervoor dat iemand eerder terechtkomt bij de juiste zorg- of hulpverlener.”
De uitdagingen voor de gezondheidszorg zijn volgens Ilse te Walvaart het grootst in de eerste lijn. Daarom begon ze afgelopen jaar als bestuurder bij NEO Huisartsenzorg.
“Het maken van afspraken tussen regionale partijen die dat niet gewend zijn, om zo invulling te geven aan het Integraal Zorgakkoord, vraagt veel effort”, zegt Daan Kerklaan.
Lees de volledige inbreng van InEen voor het Commissiedebat eerstelijnszorg op 7 november 2024.
Ontvang updates en nieuws over de eerstelijnszorg.